20 Mart 2025
Yapay zeka (YZ), eğitimde öğrenci etkileşimini derinleştiren ve öğrenme süreçlerini daha kişiselleştirilmiş hâle getiren güçlü bir araçtır. Eğitimcilerin yapay zeka destekli ödevler tasarlamalarına yardımcı olan Yapay Zeka Ödev Tasarım Aracı (AI Assignment Designer), öğretim süreçlerinde önemli bir yenilik sunmaktadır. Bu araç, öğrencilerin YZ ile etkileşime geçmelerini sağlarken, pedagojik açıdan sağlam içerikler üretmelerine de rehberlik eder. Eğitimcilerin, YZ’yi eğitim süreçlerine nasıl entegre edebileceğini anlamalarına yardımcı olurken, öğrencilerin bilişsel gelişimlerini de destekler.
Yapay Zeka Ödev Tasarım Aracı ve Pedagojik Temeller
Yapay Zeka Ödev Tasarım Aracı, eğitimcilerin öğrencilere yönelik YZ destekli ödevler tasarlamalarını sağlayan kapsamlı bir platform sunar. Bu araç, Bloom’un Taksonomisi çerçevesinde beş temel ödev kategorisi sunarak, öğrencilerin bilişsel becerilerini kademeli olarak geliştirmelerini teşvik eder. Bloom’un Taksonomisi, öğrencilerin öğrenme süreçlerini altı düzeyde sıralar: Hatırlama, Anlama, Uygulama, Analiz, Değerlendirme ve Yaratma.
Yapay Zeka ile Etkileşim: Beş Ödev Kategorisi
Yapay Zeka Ödev Tasarım Aracı, öğrencilere yönelik beş farklı ödev kategorisi sunarak, onların YZ ile etkileşimde bulunmalarını sağlar. Bu kategoriler, öğrencilerin her seviyedeki bilişsel becerilerini geliştirecek şekilde tasarlanmıştır:
Yeşil Işık Ödevleri (Green Light Assignments)
Bu tür ödevlerde, öğrenciler YZ'yi özgürce kullanarak yaratıcı ve yenilikçi çözümler geliştirmeye teşvik edilir. Öğrenciler, YZ'nin nasıl kullanılabileceğini keşfederken, etkili bir insan-YZ işbirliği oluşturmayı öğrenirler.
Örnek: Öğrenciler, YZ yardımıyla çözülmesi zor bir problemi ele alır ve bu süreci belgeleyerek yaratıcı çözümler geliştirirler.
Kırmızı Işık, Sonra Yeşil Işık Ödevleri (Red Light, then Green Light Assignments)
Bu kategoride, öğrenciler ilk aşamalarda YZ kullanamazlar, ancak ödevin ilerleyen aşamalarında YZ’yi kullanmalarına izin verilir. Bu yapı, öğrencilerin YZ’ye karşı eleştirel bir bakış açısı geliştirmelerini sağlar.
Örnek: Öğrenciler, bir yazı ödevinin ilk kısmında sadece kendi fikirleriyle çalışacak, son kısmında ise YZ yardımıyla içeriklerini geliştireceklerdir.
İnsan, Chatbot’u Eleştiriyor Ödevleri (Human Critique the Chatbot Assignments)
Öğrenciler, YZ tarafından üretilen içerikleri eleştirerek, hatalarını ve eksikliklerini analiz ederler. Bu tür ödevler, öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerini sağlar.
Örnek: Öğrenciler, YZ tarafından üretilen bir vaka çalışmasını değerlendirir ve bunu geliştirici önerilerle iyileştirirler.
Chatbot, İnsan’ı Eleştiriyor Ödevleri (Chatbot Critique the Human Assignments)
Bu ödevlerde, öğrenciler kendi yazılı içeriklerini oluşturur ve YZ, bu içerik üzerine değerlendirme yapar. YZ, öğrencilerin yazdıkları metinleri eleştirel bir bakış açısıyla inceler.
Örnek: Öğrenciler, yazdıkları metni YZ'ye değerlendirterek, metnin eksikliklerini ve iyileştirilmesi gereken alanları belirlerler.
Ko-Kreatif Ödevler (Co-Creation Assignments)
Bu tür ödevlerde, öğrenciler YZ ile birlikte yaratıcı projeler geliştirirler. YZ, öğrencilere ilham vererek yaratıcı süreçlere katkı sağlar.
Örnek: Öğrenciler, YZ ile birlikte bir sanat eseri yaratır ve süreci değerlendirerek sanata dair etik soruları tartışırlar.
Pedagojik Temeller ve YZ'nin Eğitime Katkıları
Yapay Zeka Ödev Tasarım Aracı, pedagojik olarak sağlam temellere dayalı olarak öğrencilere bilgi sunmayı amaçlar. Her bir görev kategorisi, öğrencilerin öğrenme süreçlerinde derinlemesine düşünmelerini ve eleştirel becerilerini geliştirmelerini sağlar. YZ, öğrencilerin öğrenme süreçlerine etkileşimli bir boyut katarken, aynı zamanda pedagojik değerleri de göz önünde bulundurur.
Etik Kaygılar ve Yapay Zeka Eğitimi
Yapay zekâ uygulamaları, eğitimde önemli etik sorunları da beraberinde getirebilir. Akgün ve Greenhow'un araştırmalarına göre, YZ'nin eğitimdeki kullanımı, algoritmaların tarafsız olmadığı ve toplumsal önyargıları pekiştirebileceği gerçeğini göz önünde bulundurmayı gerektirir. Bu nedenle, YZ’nin eğitimde kullanımında etik ilkeler büyük bir önem taşır. Eğitimciler, öğrencilerinin YZ'yi bilinçli bir şekilde kullanmalarını sağlamak ve potansiyel riskleri fark etmelerini teşvik etmek için rehberlik etmelidir.
Sonuç
Yapay Zeka Ödev Tasarım Aracı, eğitimcilerin yapay zeka ile entegre edilmiş etkili ödevler tasarlamalarını sağlar. Bu araç, öğrencilerin bilişsel becerilerini geliştirmelerine, yaratıcı düşünmelerine ve YZ ile etkileşimde bulunmalarına olanak tanır. Ayrıca, YZ'nin etik kullanımı konusunda farkındalık yaratmaya yardımcı olur. Eğitimde yapay zekâ uygulamalarının doğru ve etik bir şekilde kullanılması, öğrencilerin gelecekte teknolojiyle uyumlu, bilinçli ve eleştirel düşünen bireyler olarak yetişmelerini sağlar.
Kaynakça
Akgün, S., & Greenhow, C. (2022). Artificial intelligence in education: Addressing ethical challenges in K-12 settings. AI and Ethics, 2(3), 431-440. http://dx.doi.org/10.1007/s43681-021-00096-7
Bruff, D. (2024). Five categories of AI-integrated assignments with examples. Derek Bruff's Blog. Retrieved from https://derekbruff.kit.com/posts/five-categories-of-ai-integrated-assignments-with-examples
